Alım Satımlarda Çapa Atma

Bazen düşünmeden aceleci kararlar alırız. Harekete geçmek için çok iyi bir dayanağımız olduğunu düşünebiliriz, ancak nihai sonuçlar yine de hayal kırıklığı yaratır. Bunun olmasının nedenlerinden biri çapa atmadır. Çapa atma, karar verme sürecimizi etkileyebilir ve eylemlerimizle ilgili algımızı bozabilir.

Bu makalede, çapa atma önyargısının ne olduğunu, bunun nedenlerini, neden tehlikeli olduğunu ve alım satımlarımızı etkilemesini nasıl önleyebileceğinizi öğreneceksiniz.

Çapa atma nedir?

Çapa atma, kişiye sunulan bilgi sonraki karar alımında ana referans noktası olarak kabul edildiğinde ortaya çıkan psikolojik bir eğilimdir. Bu bilgi parçası veya “çapa”, daha sonra ortaya çıkabilecek herhangi bir ek veriyi gölgede bırakır ve bilgi bu özel durum ile alakasız olsa bile kişinin sorun hakkında nasıl düşündüğünü etkiler.

Çapa atma eğilimi, alım satımlarda endişe verici derecede yaygın bir sorundur. Yatırımcılar, mevcut fiyatların varlığı daha önce satın aldıkları fiyatlara kıyasla adil veya tatmin edici olmadığına inanıyorlarsa, kendilerine pahalıya mal olan pozisyonları tutmaları nadir rastlanan bir durum değildir.

Çapa atma nasıl gerçekleşir?

Çapa atma, insanları genellikle kasıtlı şekilde, teklif verenin istediği yönde karar almaya zorlamanın bir yolu olarak kullanılır. Örneğin, bu strateji alıcının üzerinde anlaşmaya vardığı fiyatın, satıcının başlangıçta istediği fiyattan daha düşük olduğu oto galerilerinde yaygın olarak kullanılır. Alıcı, iyi bir pazarlık yaptığını hissederek ayrılır. Gerçekte bu, satıcı tarafında önceden tasarlanmış bir hareketti. İlk fiyatı aracın gerçek fiyatından daha yüksek belirleyen satıcı, alıcının mevcut koşullar altında teklifi eleştirel bir şekilde analiz edememesinden yararlanır. Alıcı, (diğer bayileri ziyaret ettikten ve fiyatları karşılaştırdıktan sonra) daha fazla bilgiye sahip olsaydı daha iyi bir teklif bulabileceğini fark etmesine rağmen o anda daha cazip olduğunu düşündüğü seçenekte karar verir.

Bununla birlikte, insanlar bilinçaltında nihai kararlarını dayandıracakları tek gerçek ve güvenilir kaynak olarak kendilerine sunulan ilk bilgiyi aldıklarında, çapa atma kasıtsız olarak da gerçekleşebilir. Örneğin, istedikleri arabanın ortalama fiyatının 10.000$ olduğunu öğrenmek, 8.500$'lık bir fiyatın, araçla ilgili bazı sorunlar olabileceği anlamına geldiğini düşünmelerine ve satın alımlarında tasarruf etme fırsatını kaçırmalarına neden olabilir.

Çapa atma eğilimi alım satımları ve yatırımı nasıl etkiler?

Alım satımlar veya yatırım söz konusu olduğunda, çapa atma eğilimi insanları gerçekten aldatabilir. Bu, bir işlemci veya yatırımcının yanlış bir finansal karar almasına, varlığı gerçekteki değerinden daha yüksek bir fiyata satın almasına veya mümkün olandan daha düşük bir fiyata satmasına neden olabilir. Çapa atma, işlemciler ve yatırımcılar açısından kötü finansal kararların arkasındaki ana nedenlerden biridir.

Örneğin, şirketin büyüme oranı potansiyeli, kazançları vb. gibi temel piyasa bilgilerini araştırmadan 100$'a hisse satın aldıysanız, bu hisseyi daha yüksek bir fiyata satamayabilir, hatta hiçbir şey kazanamayabilirsiniz. Hisse senetlerinin fiyatı 100$'ın altına düşer ve düşmeye de devam ederse, fiyatın tekrar yükselmesini umarak hisseyi elinizden çıkarmak istemeyip tutmaya devam edebilirsiniz. Ancak, 100$'lık başlangıç fiyatı da bir hata olabilirdi. Bunu bilmeden gördüğünüz ilk fiyata takılıp kaldınız ve satın alma işleminize aşırı değer verdiniz. Bu, finansal piyasalar ile uğraşan birçok insanın başına gelir ancak bu durum, başarılı alım satım yapmalarını engelleyen çapaların bilincinde oldukları anlamına gelmez.

Geçmişş fiyatlar, finansal endeksler, satış hacmi, zirve değerler en yaygın çapalar arasındadır. Bunları finansal kararlar almak için odak noktası olarak kullanmak, sonunda hayal kırıklığına yol açabilir.

Alım satımlarda çapa atma eğiliminin nedenleri

Çapa atmanın işlemciler için bu kadar çok sorun yaratmasının farklı nedenleri vardır. İşte işlemcilerin bilinçli ya da bilinçsiz olarak kaybeden pozisyonlara bağlanmalarına neden olan başlıca nedenler.

Deneyim eksikliği

Yeni başlayanlar alım satıma ilk adımlarını attıklarında, takip etmeleri gereken bütün bilgiler yüzünden bunalmış hissedebilirler. Piyasa verilerinin nasıl yorumlanacağını ve değerlendirileceğini öğrenmek zaman alır. Bu nedenle, aldıkları ilk bilgilere dayanarak karar vermek çok caziptir. Bununla birlikte, bu bilginin konuyla alakalı olup olmadığı tamamen başka bir sorudur.

Onay önyargısı

Herkesin kendi görüşleri ve inançları vardır. Bu nedenle birçok yatırımcı, piyasayla ilgili kendi mevcut beklentileriyle örtüşen bilgilere inanma eğilimindedir. Bu gerçekleştiğinde, özellikle yatırımcının görüş ve tercihleriyle çelişen veriler olduğunda, bilgileri nesnel olarak değerlendirmek zordur. Bu, çapa atmayı hevesle kabul etmelerine ve daha sonra hayal kırıklığı yaratan sonuçlara yol açabilecek kararlar almalarına neden olur.

Duygusal bağlar

İşlemcilerin alım satımlarına bağlanmaları nadir bir durum değildir. Fiyatların tercih ettikleri yönde hareket edeceği umuduna tutunarak pozisyonu “desteklemeye” başlarlar. Ancak, pozisyonlara duygusal olarak bağlanmak, piyasayı objektif olarak analiz edemedikleri ve sahip oldukları varlıklarla ilgili en iyi kararları alamadıkları anlamına gelir.

Yetersiz araştırma

Çapa atma tuzağına düşmenin bir başka yolu da, tüm alım satım kararlarını ortalama tahminlere veya tek bir analistin görüşlerine dayandırmaktır. Alım satım yaparken, bir konuyu farklı bakış açılarından araştırmak ve farklı görüşler duymak gerekir. Yalnızca tek bir kaynaktan bilgi almak ve özellikle nominal değerden ortalama tahminler, alım satımlarınızı etkileyebilecek diğer koşulları dikkate almanızı engelleyebilir.

Alım satımlarda çapa atma eğiliminden nasıl kaçınılır?

Çapa atma, hem işlemciler hem de yatırımcılar için tehlikeli olabilir çünkü eylemlerini piyasada gözlerine çarpan ilk bilgiye dayandırmalarına neden olur.

Alım satım veya yatırım yaparken ön yargılı olmayı önlemek için aşağıdaki stratejileri kullanmayı düşünmelisiniz:

• Haberleri takip edin. Piyasa haberlerini takip etmek, güncel olmayan bilgilere çapa atmaktan kaçınmanıza yardımcı olabilir. FBS ile en son alım satım haberlerini diğer yerlerden daha hızlı öğrenebilir ve finansal piyasalardaki devamlı olan değişimler arasında yönünüzü daha iyi belirleyebilirsiniz.
• Uzun vadeli sonuçlara odaklanın. Tek düşünceniz kısa vadeli kazanç olduğunda mevcut fiyata çapa atmak çok kolaydır. Ancak, uzun vadeli sonuçlara odaklandığınızda, piyasada meydana gelebilecek potansiyel fiyat dalgalanmalarını hesaba katma olasılığınız daha yüksektir.
• Bir strateji geliştirin. İyi geliştirilmiş bir alım satım stratejisi, çapa atmadan kaçınmanız konusunda size yardımcı olabilecek bir dizi kural ve kılavuz sağlayabilir. Kurulmuş bir sistemle, duygularınıza kurban gitme olasılığınız azalır ve kararlar alırken tarafsız kalma olasılığınız yükselir.
• Birden fazla kaynağı kontrol edin. Birden fazla kaynaktan farklı görüşleri duymak, yeni işlemler açarken çapa atmaktan kaçınmanıza ve tarafsız kalmanıza yardımcı olabilir.
• Dikkatinizi dağıtmayın. Odağınızı dağıtmamak ve düşüncelerinize dikkat etmek, sizi diğer bilişsel ön yargılara çapa atmaktan veya bunların kurbanı olmaktan alıkoyabilir. Zihninizi duygulardan arındırmak ve stresi azaltmak için meditasyon yapmayı deneyebilirsiniz.

Çapa atma eğilimini nasıl avantaja çevirebilirsiniz?

Çapa atmayı size yardımcı olabilecek bir şekilde kullanmanın bir yolu var. Eğer bir şey satıyorsanız veya yeni bir iş için maaş pazarlığı yapıyorsanız, ilk başta daha yüksek bir fiyat belirleyebilirsiniz. Bu, diğer kişinin zihninde bir çapa oluşturacak, böylece bir sonraki teklifiniz bu kişilere bir pazarlık gibi gelecektir.

Sonuç

Alım satım söz konusu olduğunda çapa atma, oldukça yıkıcı olabilir. Bu eğiliminizle nasıl başa çıkacağınızı ve farklı bilgi kaynaklarını nasıl kullanacağınızı öğrenmek, daha başarılı bir yatırımcı olmanıza ve piyasayı daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir.