Ticaret Anlaşmalarının Forex İşlemlerine Etkisi
Forex piyasası, en likit ve en aktif işlem gören finansal piyasalardan biridir. Popülaritesinin arkasında pek çok neden bulunur, ancak döviz kurlarındaki volatilitenin bunlardan biri olduğuna itiraz etmek mümkün değildir. Yaygın olarak bilindiği gibi para birimlerinin değeri bir dizi farklı faktörden kolayca etkilenebilir: jeopolitik olaylar, ekonomik istikrarsızlıklar, sosyal medya trendleri vb.
Bununla birlikte, genellikle fark edilmeyen şey, uluslararası ticari anlaşmaların para birimlerinin döviz kurunu ve dolayısıyla Forex işlemlerini nasıl etkileyebileceğidir. Bu makalede, küresel ticari anlaşmaların doğası, işlevleri ve ulusal para birimlerinin değerini nasıl etkilediği hakkında bilgi edineceksiniz.
Uluslararası ticaret: Nasıl çalışır?
Buzdolabınızın içindekilere baktığınızda şaşırtıcı veya kayda değer bir şey bulamazsınız. Ancak atalarınız yiyecek stoklarınıza göz atabilselerdi, hayatlarında hiç görmedikleri yabancı ürünleri görünce şok olurlardı. Şimdiyse dünya ülkeler arasında dünya çapında ve son derece gelişkin ticari ilişkiler sayesinde, yüz yıl önceki yurttaşlarınızın varlığından asla haberdar olmadığı şeyleri satın alabilirsiniz.
Uluslararası ticaret, alıcı ve satıcının farklı ülkelerden olduğu çeşitli malların alış (ithalat) ve satış (ihracat) işlemlerini ifade eder. Bu mallar gıda, malzeme ve çeşitli cihazları içerebilir.
Ürünlerin ithalatı ve ihracatı, bir ülkenin ekonomik büyümesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bir ülkede kaynak bolluğu varsa, bunları satmak devlet bütçesine ek gelir getirecektir. Aynı zamanda ithalat yapmak, bir ürünün eksikliğini ortadan kaldırır ve yeni sektörlerde ekonomik büyümeyi teşvik edebilir.
Uluslararası ticaretin faydaları
- Uluslararası ticaret, bir ülkenin vatandaşlarına diğer türlü elde edemeyecekleri ürünleri sağlayabilir.
- İthal ürünler aynı zamanda iç piyasada halihazırda mevcut olan ürünleri de içerdiğinden yerli üreticiler, denizaşırı rakiplerine ayak uydurmak istiyorlarsa ürünlerinin kalitesini yükseltmeye ve fiyatları makul ölçüde düşük tutmaya teşvik edebilir.
- Yerli işletmeler, müşteri tabanını genişletme ve gelirlerini artırma şansı yakalar ve bu da ekonomiyi olumlu yönde etkiler.
- Bir şirket birkaç ülkede varlık gösteriyorsa ülkelerden birinin ekonomik gerileme ve diğer risk faktörlerinden muzdarip olması durumunda, bundan ciddi şekilde etkilenmez.
- Büyüyen işletmelerin daha fazla çalışana ihtiyacı olur ve yeni iş fırsatları yaratarak yerel işsizlik oranlarını düşürmeye yardımcı olurlar.
Uluslararası ticaret anlaşmaları nelerdir?
Küresel ticari anlaşmalar, iki veya daha fazla ülke arasında ürün ithalatı ve ihracatına ilişkin hüküm ve koşulları özetleyen anlaşmalardır.
Bu anlaşmalar, Dünya Ticaret Örgütü, Uluslararası Ticaret Odası, Birleşmiş Milletler Ticaret Konferansı ve diğer kurumlar dahil olmak üzere uluslararası ticari kuruluşlar tarafından denetlenmektedir. Bu kuruluşlar, uluslararası ticaret anlaşmalarının Uluslararası Ticari Hukuka uygun olmasını sağlar.
Küresel ticari anlaşmalar, işletmeler arasında yapılan ürün satışı sözleşmelerinden farklıdır. Uluslararası anlaşmalar, vergiler, tarifeler, kotalar, ticari kısıtlamalar, yatırım garantileri vb. ile ilgili hükümler belirleyerek ülkeler arasında ticari ilişkiler kurar. Anlaşmanın tüm taraflarının uyması gereken ürünlerin alım satımı için kurallar çerçevesini sağlarlar.
Uluslararası ticaret anlaşmalarına örnek olarak Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (ABD, Kanada ve Meksika arasında), Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (Endonezya, Malezya, Filipinler, Singapur ve Tayland) ve hatta çok daha karmaşık olmasına rağmen Avrupa Birliği gösterilebilir.
Küresel ticaret anlaşmaları Forex piyasasını nasıl etkiler?
Artık uluslararası ticaret hakkında daha fazla bilgi sahibi olduğunuza göre, ana sorunun cevabını öğrenmenin zamanı geldi: küresel ticaret anlaşmaları döviz kurlarını nasıl etkiler?
İki veya daha fazla ülke bir ticaret anlaşmasına girdiklerinde, sadece ticari ilişkiler kurmakla kalmaz, aynı zamanda sosyo-ekonomik sistemlerini de değiştirirler. Ürünlerin fiyatlandırılması, yeni iş fırsatları, belirli bir para birimi için arz ve talep seviyeleri, ihracat kârları ile ithalat maliyetleri, bir ülkenin ekonomisini ve halkının yaşamını doğrudan etkiler, bu da doğal olarak ulusal para biriminin gücünü etkiler.
Ayrıca, ülkelerin küresel ticari ilişkilerdeki rollerine bağlı olarak farklı çıkarları vardır.
Ürünlerini ihraç etmek isteyen ülkeler, kendi ülkelerinde ihracat yapan firmaların daha fazla kâr elde etmesi için kendi para birimlerinin kurlarını düşük tutmaya çalışacaklardır.
Öte yandan, ithalata yönelik ülkeler, daha düşük fiyatlarla ürün ve hizmet satın alarak ulusal para birimlerinin kademeli olarak değer kazanmasıyla ilgilenirler.
Bu ticari ilişkilerde asıl mesele, anlaşmanın her iki tarafı için de doğru dengeyi bulmaktır. Bu olmadan, ticari işlemler için iyi olmayan yüksek döviz kuru volatilitesi riski oldukça fazladır. (Ayrıca, tüm işlemciler volatilitesi yüksek piyasalarda işlem fırsatları bulamazlar.)
Neyse ki uluslararası ticaret anlaşmaları, ülkelerin hedefleri arasında en uygun dengeyi bulmasına ve kontrol edilemeyen döviz kuru volatilitesi riskini azaltmasına olanak tanır.
Küresel ticaret anlaşmalarının türleri ve işlevleri
Uluslararası ticaret anlaşmalarının birçok sınıflandırması vardır, ancak biz anlaşmaya dahil olan taraf sayısına odaklanacağız.
Tek taraflı ticaret anlaşmaları
Tek taraflı ticaret anlaşmalarının birincil işlevi, bir ticari ürünün belirli bir ülkeye ithal edilmesi için belirli tercihler tanımaktır. Bu anlaşmaların bir örneği, ABD ile 119 gelişmekte olan ülke arasındaki Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi 1976'dır.
Kural olarak, tek taraflı bir anlaşma imzalandığında, bundan yararlanan ülke ihracatını arttırır, bu da daha hızlı gelişmeye ve nihayetinde ulusal para biriminin büyümesine yol açar.
İkili ticaret anlaşmaları
Bu anlaşmalar iki ülke arasında imzalanır. İkili ticaret anlaşmaları, esas olarak ithalatçı tarafın ihracatçı ülkeye verdiği özel tavizlere odaklanır. Bu, azaltılmış vergileri, tarifelerin kaldırılmasını, piyasada daha fazla varlık gösterilmesini vb. içerir.
2019 yılında AB ile Japonya arasında imzalanan ticari anlaşma, bu anlaşmaların en önemli örneğidir. Anlaşmaya göre Japonya, "tarifeleri ve diğer ticari engelleri" kaldıracak, "ticaretin önündeki engelleri önleyecek" ve "korumacılığı reddedecek."
İkili ticaret anlaşmaları, bundan yararlanan ülkelerin para birimleri üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir.
Çok taraflı ticaret anlaşmaları
Bu tür ticaret anlaşmaları, birkaç ülkeyi kapsasa da ikili anlaşmalara benzer.
Çok taraflı anlaşmaların en iyi bilinen örneklerinden biri, ABD, Meksika ve Kanada arasındaki Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşmasının yerine geçen bir anlaşma olan USMCA'dır. Ancak, yukarıda belirtilen örneklerden farklı olarak, USMCA'nın amacı, ülkelerin birbirlerinin piyasalarına katılımını sınırlamaktı.
USMCA, Başkan Trump'ın saldırgan korumacı politikasının bir sonucuydu. Anlaşmanın müzakere edilmesi ve ardından onaylanması, katılımcıların temel para birimleri olan USD, CAD ve MXN'yi etkileyen en şiddetli makroekonomik gürültüyü yarattı.
ABD siyasi sisteminin içinde ve dış çevrede NAFTA'nın yerine geçmesi konusunda anlaşmazlık vardı. Örneğin, Meksika anlaşmayı onaylamak için her yolu deniyordu, Kanada ise anlaşmaya varmak için acele etmiyordu. Koordinasyona, Kanada'dan ithal edilen çelik ve alüminyuma uygulanan artan tarifelerle bağlantılı skandal eşlik etti. Sonuç olarak, agresif davranan ABD, anlaşma onaylanmazsa Kanada'yı otomobil ithalat tarifelerini yükseltmekle bile tehdit etti.
Tüm bu süre boyunca, döviz piyasası oldukça hareketliydi.
Sonuç olarak, USDCAD 2019'da neredeyse %5 (anlaşma müzakereleri) seviyesinde düştü ve 2020'de de %1,7'lik bir düşüş yaşadı.
Gördüğünüz gibi, uluslararası ticaret anlaşmaları, katılımcı ülkelerin ulusal para birimleri üzerinde kalıcı bir olumsuz etki bırakabilir.
Sonuç
Küresel ticaret anlaşmaları, dahil olan ülkelerin ekonomik durumlarına birçok değişiklik getirir. Her ülkenin ticareti ve ödemeler dengesi üzerinde bıraktıkları etki, ulusal para birimlerinin kur oranını ve Forex piyasasındaki konumlarını etkiler. Uluslararası ticaret anlaşmalarıyla ilgili en son haberleri takip etmek, döviz kurlarındaki olası değişikliklere hazırlanmanıza ve kazançlı işlem fırsatları bulmanıza yardımcı olabilir.